بررسی تاثیر سازندهای زمین‌شناسی بر روی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت اردبیل

دسته آب شناسی
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیست و سومین گردهمایی علوم زمین
نویسنده ندیری ـ عطاالله ،اصغری مقدم ـاصغر ، عبدالله زاده ـ ساسان
تاريخ برگزاری ۲۶ بهمن ۱۳۸۳

The study area is located Caspian watershed. It is a large basin with average precipitation and temperature of ۲۹۱.۲mm and ۱۶.۱C in a time range of ۲۵ year. The ground_water resources have a vital role in supplying agricultural and industrial demands. There are ۲۸۶۳ active well, ganats and spring and ۱۳۳۵ inactive. The aim of this study is to analyze the water quality of the area and determine the effects geological formations on the hydrochimical deterioration of the ground_water quality in the area.Thus the ۱۷۲ samples of active water sources was used to hydrochimical analyze.The result shows the obvious effects salt and gypsious formations in easternnorth and westernsouth partsof the plain and effects of fine grain formations in some other parts of the plain, this caused to unusual increase in solute and Solfat  amount in northern and southern parts and fine grain formation in some parts of plain cause to ion exchange, decrease in hydrolic  conduntivity and unusual increase in cl- amount. Eless the plain ground_water are divided in to ۳ parts totally that are convenient for agricultural, industrial and drinking.


محدوده مطالعاتی دشت اردبیل در حوضه آبریز دریاچه خزر قرار دارد. متوسط بارندگی و دمای سالانه در بازه زمانی 25 ساله اخیر به ترتیب 2/291 میلیمتر و .C 1/16 می‌باشد. منابع آب زیر زمینی در تامین آب کشاورزی و صنعتی منطقه نقش حیاتی دارد تعداد 2863 چاه و چشمه و قنات فعال و 1333 چاه و چشمه و قنات غیرفعال در این دشت وجود دارد. هدف از این مطالعه آنالیز کیفی منابع آب زیرزمینی منطقه و تعیین تاثیر سازندهای زمین‌شناسی در تنزل کیفیت آبهای زیرزمینی منطقه می‌باشد. برای این منظور 172 نمونه از منابع آبی فعال انتخاب و مورد بررسی و آنالیز هیدروشیمیایی قرار گرفت و نتایج حاصله نشان می‌دهد که تاثیر سازندهای گچ و نمکدار در قسمتهای شمال شرقی و جنوب غربی دشت و سازندهای دانه‌ریز در برخی قسمتهای دشت بسیار مشهود است اما با اینکه این سازندها باعث افزایش مواد محلول و افزایش غیرعادی یون سولفات در قسمت‌های شمالی و جنوبی دشت شده و نیز در برخی مناطق دانه‌ریز بودن سازندها باعث ایجاد تعویض یونی و کاهش هدایت هیدرولیکی و افزایش غیرعادی میزان یون کلر در این مناطق شده است در کل کیفیت آبهای زیرزمینی دشت کاملا متاثر از سازندهای زمین شناسی بوده و از نظر کشاورزی و صنعت و شرب مناسب می‌باشد.

کلید واژه ها: اردبیل