بررسی امکان­ پذیری حذف پوشش بتنی تونل­های آب­بر سد گتوند علیا

بررسی امکان­ پذیری حذف پوشش بتنی تونل­های آب­بر سد گتوند علیا

محمد رضا قزوینی، دانش آموخته کارشناسی ارشد استخراج معدن، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران­ جنوب، ghazvini_mohammadreza@yahoo.com

حمید آقاجانی، استادیار دانشکده معدن، نفت و ژئوفیزیک،  دانشگاه صنعتی شاهرود، haghajani@shahroodut.ac.ir

محمد رضایی*، دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شاهرود، mohamad.rezaie@yahoo.com

چکیده:

سد گتوند علیا با ارتفاع 180 متر از نوع سنگریزه­ای با هسته رسی، بلندترین سد خاکی ایران بوده و هدف فاز اول، تولید 1000 مگاوات برق است. در این طرح چهار تونل آب­بر با قطر 6/12 متر در ساحل سمت چپ ساختگاه سد حفاری می­شوند. تونل­های آب­بر در اکثر موارد دارای پوشش بتنی هستند که بخش عمده­ای از هزینه طرح را در بر می­گیرد، بنابراین حذف پوشش بتنی علاوه­ بر کاهش هزینه­ها، باعث تسریع در ساخت نیز می­شود. ابتدا تحلیل پایداری تونل‌های آب‌بر در سه مقطع که بر اساس تغییر واحدهای سنگی انتخاب شده است، مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر جابجایی قائم و افقی و همچنین کرنش برشی حاصل از مدل­سازی توسط روش عددی تفاضل محدود (FLAC) محاسبه شد. سپس با استفاده از فرمول‌ساکورایی، کرنش بحرانی نیز محاسبه گردید. در صورتی‌که کرنش برشی حاصل از مدل سازی عددی از کرنش بحرانی ساکورایی کمتر باشد، تونل پایدار است و نیاز به نصب پوشش بتنی ندارد و در غیر این صورت نصب پوشش بتنی ضروری است.

در این مقاله با توجه به تاثیر عوامل مختلف و همچنین با استفاده از تحلیل عددی، امکان­پذیری حذف پوشش بتنی برای تونل­های آب­بر سد گتوند علیا بررسی شد و مشخص گردید که تنها در مقطع اول، کرنش برشی حاصل از مدل سازی از کرنش بحرانی کمتر و تونل پایدار است و امکان حذف پوشش بتنی تنها در این مقطع امکان‌پذیر می‌باشد.

کلید واژه­ها: تونل آب‌بر، پوشش بتی، روش عددی، کرنش بحرانی، سد گتوند علیا