تاثیر جزر و مد دو سویه رودخانه بهمن شیر بر روی واگرایی افق رس بالایی سری بهمنشیر

تاثیر جزر و مد دو سویه رودخانه بهمن شیر بر روی واگرایی افق رس بالایی    سری بهمنشیر

قنبر ملک، دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس. malek@modares.ac.ir

دکتر ماشاءالله خامه چیان، دانشیار گروه زمین شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس. khamechm@modares.ac.ir

دکتر کاظم مرادی، استادیار دانشکده زمین شناسی، دانشگاه دامغان. moradi@dubs.ac.ir

چکیده :

رودخانه بهمنشیر یک رودخانه دوسویه جزر و مدی در جنوب غربی ایران می­باشد که از هر دو سمت بالادست ( نزدیک خرمشهر) از طریق اروند رود و در پایین­دست از طریق خلیج فارس تحت تاثیر جریانات جزر و مدی قرار دارد. نهشته­های رسوبی که در امتداد این رودخانه ته نشست یافته­اند شامل دو افق رسی است که توسط یک افق ماسه­ای به ضخامت 10 الی 25 متر از یکدیگر جدا شده­اند و سری بهمنشیر نام دارند. با توجه به شرایط هیدرو­دینامیکی خاص رودخانه بهمنشیر سعی شد تا با جمع آوری نمونه­های مناسب از افق رس بالایی سری بهمنشیر، وضعیت واگرایی این افق در امتداد رودخانه مورد بررسی قرار گیرد. از این رو با انجام آزمایشات شیمیایی مختلف بر روی عصاره اشباع حاصل از نمونه­های اخذ شده و همچنین آزمایشات هیدرومتری دوگانه و استفاده از معیارهای شیمیایی شرارد و همکاران (1972-1976)، رحیمی و دلفی (1993) و همچنین آنالیز XRF نمونه­ها وضعیت واگرایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از این آزمایشات نشان داد که شرایط خاص هیدرودینامیک رودخانه بهمنشیر در واگرایی افق رس بالایی نقش داشته است. بگونه­ای که نمونه­های بالادست و پایین­دست رودخانه که تحت تاثیر جریانات جزر و مدی قرار داشته بترتیب در رده بینابین و واگرا معیار شیمیایی شرارد و همکاران قرار داشته و این در حالی است که نمونه­های منطقه میانی در رده غیر واگرا قرار دارند.

کلید واژه­ها: واگرایی، افق رس بالایی سری بهمنشیر، جزر و مد دوسویه، رودخانه بهمنشیر.