زمین‌شیمی و دگرسانی مرتبط با کانه‌زایی رگه-رگچه‌ای و انتشاری کانسار مس-مولیبدن سنج (شمال کرج)

زمین‌شیمی و دگرسانی مرتبط با کانه‌زایی رگه-رگچه‌ای و انتشاری کانسار مس-مولیبدن سنج (شمال کرج)

معصومه حیواه الغیبی، کارشناسی ارشد زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت معلم تهران،gheybi_hayati@yahoo.com

بهزاد مهرابی، دکتری ژئوشیمی ذخایر معدنی، دانشیار دانشگاه تربیت معلم تهران، mehrabi@saba.tmu.ac.ir

سید وحید شاهرخی، دکتری زمین‌شناسی اقتصادی، استادیار دانشگاه آزاد خرم آباد، vahid.shahrokhi@yahoo.com

چکیده :

کانسار مس-مولیبدن سنج در فاصله 15 کیلومتری شمال کرج و بخشی از کمان ماگمایی البرز مرکزی-غربی قرار دارد. منطقه بطورکلی متشکل از سنگ‌های ولکانوپلوتونیک مافیک تا حدواسط ترشیری از قبیل گابرو، مونزوگابرو، مونزودیوریت و سنگ‌های ولکانوکلاستیک است که در آن یک سیل با سن الیگوسن و بافت‌های گرانولار، اینترگرانولار و پورفیری، ترکیب مونزوگابرو، مونزودیوریت و دیوریت موجب کانی‌سازی عناصر اصلی مس-مولیبدن و مجموعه عناصر فرعی REE, Au, Co, Ni شده است. کانی‌سازی در منطقه به اشکال، کانی‌سازی رگه‌رگچه‌ای مس-مولیبدن در میزبان توف شیشه‌ای و پورفیری، جانشینی کالکوپیریت بجای پلاژیوکلاز و کانی‌سازی انتشاری مس در میزبان توف کریستالین (فلدسپاتیک توف) دیده می‌شود. کانی‌های سولفیدی کالکوپیریت، بورنیت، مولیبدنیت، پیریت، کالکوسیت و کوولین مهمترین فازهای کانی‌سازی در منطقه هستند. بر اساس مطالعات زمین‌شیمیایی دامنه عیار مولیبدن در بخش کانی‌سازی انتشاری و هاله‌های دگرسانی از کمتر از 001/0 تا حداکثر 20/0 درصد متغیر است و بیشترین جمعیت آماری آن به کلاس عیاری 105/0-09/0 (کانه زایی انتشاری) و بیشترین عیار آن (3/0 درصد) متعلق به کانه‌زایی رگچه-رگه‌ای است. دامنه عیار مس نیز از 02/0 تا حداکثر 4 درصد متغیر است که بیشترین جمعیت آماری آن به کلاس عیاری 1/0-0/0 درصد تعلق دارد. علاوه بر این تمرکز عیاری مولیبدن و مس به ترتیب بر اساس فراوانی در دگرسانی‌های پتاسیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک صورت گرفته است.  

کلید واژه‌ها: مس-مولیبدن، زمین‌شیمی، دگرسانی، البرز، سنج